LEWIS, JOHN ('Eos Glyn Wyre '; 1836 - 1892), bardd a cherddor

Ganwyd 6 Ebrill 1836, mab Lewis Lewis a Margaret ei wraig, Hen Dŷ Mawr, Llanrhystyd, Sir Aberteifi. Teiliwr oedd ei dad; yr oedd hefyd yn gerddor. Dilynwyd ef yn yr un grefft gan ddau o'r meibion, sef David Lewis, ' y Cerddor ' a John, sef ' Eos Glyn Wyre.' Codwyd y brawd arall, Evan, yn grydd.

Priododd John Lewis ferch Felinganol, o'r enw Jane Davies, ac aeth i fyw i'r lle hwnnw, a ganwyd iddynt saith o blant. Cyfansoddodd rai tonau a rhanganau. Ceir tôn o'i eiddo yng nghasgliad William Harries, Heolyfelin, 1896, yn dwyn yr enw ' Adgyfodiad.' Cyhoeddwyd rhangan o'i eiddo - y geiriau a'r gerddoriaeth yn Golud yr Oes. Ond fel bardd yr enwogodd ei hun. Cyfansoddodd lawer o bryddestau, caneuon, ac englynion, ac enillodd wobrwyon lawer. Bu farw 2 Tachwedd 1892 a chladdwyd ym mynwent eglwys Llanrhystyd. Trosglwyddodd ei blant ei lawysgrifau ef a rhai ei frawd David Lewis, gyda llawer o lyfrau printiedig, i'r Llyfrgell Genedlaethol yn 1929. Brawd iddo oedd David Lewis (1828 - 1908.

Awdur

• Y Parchedig David Wyre Lewis, (1872 - 1966)

Ffynonellau

• Archifau LlGC: NLW MS 8177-8277: Lewis, Llanrhystyd Manuscripts, ond yn arbennig 8189A, 8191A-8193A, 8200A, 8202A, 8225A, 8239A, 8252A, 8254A, 8261A, 8264C, 8272C-8277A

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733543

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/