MAREDUDD ap GRUFFUDD ap RHYS
(
1130 neu 1131
-
1155
),
tywysog Deheubarth
;
mab hynaf
Gruffydd ap Rhys
a
Gwenllian
, merch
Gruffudd ap Cynan
. Chwe mlwydd oed oedd pan fu ei dad farw. Daeth i amlygrwydd pan oedd yn 16 oed wrth gynorthwyo ei hanner-brawd,
Cadell
, i ymlid y
Normaniaid
o
Geredigion
ac wrth amddiffyn caer
Caerfyrddin
a gymerasid ychydig yn gynt. Yn
1151
chwaraeodd ran flaenllaw yn y gorchwyl o ymlid gwyr
Gwynedd
yn ôl y tu hwnt i
afon Ddyfi
; yn yr un flwyddyn cwympodd baich arwain yn y De ar ei ysgwyddau oblegid anallu
Cadell
. Bu f. bedair blynedd yn ddiweddarach yn yr oed cynnar o 25, eithr wedi ennill iddo'i hun enw ardderchog mewn rhyfel a heddwch a chan drosglwyddo ei faich i frawd iau — yr
arglwydd Rhys
[q.v.]
wedi hynny.
Ffynonellau:
-
A History of Wales: from the Earliest Times to the Edwardian Conquest
;
-
Giraldi Cambrensis Opera
(1861–91)
Awdur:
Yr Athro Thomas Jones Pierce, M.A., F.S.A., (1905-1964),
Aberystwyth
