ROBERTS, JOHN ('Siôn Lleyn'; 1749 - 1817), bardd, athro, ac arloesydd crefyddol

Ganwyd yn Chwilog Bach, Llanystumdwy. Amlygodd dalent yn gynnar yn ei oes a chyhoeddodd gerdd ar 'Farn Duw' cyn iddo symud o Eifionydd i Lŷn. Ymddengys ei fod yn ddisgybl gohebol i David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri') ac yn Cyhoeddiadau Cymdeithas y Gwyneddigion, 1801, ceir 'Awdyl' o'i waith. Tua 1802 cyhoeddodd Marwnad … Robert Roberts, Clynnog, ac, yn 1815, Caniadau Newyddion.

Symudodd i Bwllheli, a bu'n athro ysgol yno; efe oedd prif sefydlydd capel (Methodistiaid Calfinaidd) Pen-y-mownt yn y dref honno ac ysgol Sul a ddaeth yn llewyrchus cyn cychwyniad ysgolion Sul Robert Raikes a Thomas Charles. Ceir peth o'i waith yn Corph y Gaingc David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'); gweler hefyd Adgof Uwch Anghof (John Jones, 'Myrddin Fardd') a'r 'Myrddin Fardd' MSS. yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Ysgrifennodd rai emynau hefyd.

Bu farw 7 Mai 1817 a chladdwyd ef yn Dyneio.

Awdur

• Robert (Bob) Owen, (1885 - 1962)

Ffynonellau

• Robert Owen, 'Enwogion Sir Gaernarfon' ac 'Arloeswyr Sir Gaernarfon' - dau draethawd (heb eu cyhoeddi)
• Trysorfa Ysprydol yn cynnwys amrywiaeth o bethau ar amcan crefyddol, yn athrawiaethol, yn annogaethol, yn hanesiol, &c., ynghyd ag ychydig farddoniaeth, i, 63, 265, 363
• Cymru (O.M.E.), Mai 1895

Gweithiau

• Gwyneddigion, Cyhoeddiadau Cymdeithas y Gwyneddigion, yn Llundain, am y flwyddyn, 1800 (Llundain 1801)

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q18813249

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/