ROBERTS, OWEN OWENS ('O.O. '; 1847 - 1926), ysgolfeistr ac arweinydd cerddorol

Ganwyd 27 Ionawr 1847 yn Nhalsarnau, Sir Feirionnydd. Etifeddodd ei ddawn gerddorol oddi wrth ei dad, Owen Roberts, a oedd yn un o sylfaenwyr gŵyl gerddorol castell Harlech. Apwyntiwyd ' O.O. ' yn brifathro ysgol elfennol Dolgellau yn 1872, ac yn y flwyddyn honno fe sefydlodd Gymdeithas Gorawl Idris. Ar yr un pryd bu'n brif sylfaenydd eisteddfod Meirion, a bu'n ysgrifennydd iddi ar hyd y blynyddoedd. Cyflawnodd wasanaeth mawr fel arweinydd Cymdeithas Gorawl Idris o 1872 hyd 1926, a chryn orchest ydoedd cadw côr o'r fath at ei gilydd am gyfnod mor faith, gan berfformio oratorïau clasur bob blwyddyn yn gyson. Nid rhyfedd, felly, i Brifysgol Cymru gyflwyno iddo y radd M.Mus., 'er anrhydedd,' 1926. Sefydliad arall a gafodd lawer iawn o'i sylw oedd gwyl gerddorol castell Harlech, a bu'n ysgrifennydd iddi am flynyddoedd. Cafodd y fraint o arwain yn y cyngherddau hynny ar fwy nag un achlysur. Yr oedd yn gas ganddo gystadleuaeth, a gwrthododd gystadlu ar hyd ei oes. Priodolai ffyniant maith Cymdeithas Gorawl Idris i'r ffaith na fu'r gymdeithas yn cystadlu o gwbl. Ei ddelfryd ef oedd perfformio'r oratorïau clasur. Yr oedd yn gymeriad hynod wreiddiol, a chlywir hyd heddiw storîau doniol am ei ffraethineb a'i ddull o drin dynion. Bu farw 26 Tachwedd 1926.

Awdur

• John Hughes, (1896 - 1968)

Ffynonellau

• Gwybodaeth bersonol

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20804742

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/