THOMAS, THOMAS HENRY ('Arlunydd Penygarn '; 1839 - 1915), arlunydd, etc.

Ganwyd 31 Mawrth 1839 yng ngholeg y Bedyddwyr, Pontypŵl, mab y Parch. Thomas Thomas, prifathro'r coleg o 1836 hyd 1877, a'i wraig, Mary David, Caerdydd. Addysgwyd ef gartref gan ei dad ac mewn academi a gedwid ym Mryste gan Dr. Bompas cyn iddo fynd i'r Bristol School of Art ac oddi yno i Carey's Art School a'r Royal Academy Schools yn Llundain. Wedi hynny aeth i Baris, Rhufain, etc. Daeth i adnabod John Gibson a Penry Williams yn Rhufain.

Dychwelodd i Lundain yn 1861 gan ymsefydlu fel arlunydd - portreadu personau, darlunio llyfrau, etc. Bu'n gweithio hefyd dros y Graphic a'r Daily Graphic; yn 1884 aeth i Canada fel arlunydd arbennig y cyfnodolion hyn pan oedd y British Association yn cyfarfod yn y wlad honno.

Wedi i'w dad ymneilltuo o'i swydd ym Mhontypŵl ac ymsefydlu yng Nghaerdydd, daeth T. H. Thomas yntau i'r dref yno, gan ymddiddori yn yr eisteddfod genedlaethol a helpu i sefydlu y Royal Cambrian Academy, ac mewn daeareg, archaeoleg, llêngwerin, y pethau 'japan' a gynyrchasid ym Mhontypŵl a Brynbuga, yr amgueddfa a'r llyfrgell yn ninas Caerdydd, etc.; rhydd y MSS. a nodir isod syniad am rai o'i ddiddordebau. Ef oedd un o'r rhai cyntaf i alw sylw at y llythrennau dechreuol cain yn llawysgrifau John Jones o Gellilyfdy. Bu farw 5 Gorffennaf 1915.

Awdur

• Syr William Llewelyn Davies, (1887 - 1952)

Ffynonellau

• J. Ballinger, Thomas Henry Thomas. Born 1839 Died 1915 yn Cardiff Naturalists' Society, xlviii, 1915 - yn cynnwys manylion am rai o ysgrifau T.H.T. i'r Cardiff Naturalists' Society
• NLW MSS 3122-7, 6358-60, 6995-7
• Llawysgrifau Amgueddfa Werin Cymru: AWC llawysgrifau 688, 741, 2435/1-395, 2492/1-2, 2591/1-24, 2810 a 3617/1-132

Darllen Pellach

• Christabel Hutchings, The correspondence of Thomas Henry Thomas, 'Arlunydd Penygarn' (South Wales Record Society 2012)

Dolenni Ychwanegol

• VIAF: 96133820
• Wikidata: Q18640419

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/