THOMAS, SIENCYN neu JENKIN (1690 - 1762), crydd, pregethwr Ymneilltuol, a phrydydd

Mab Thomas Morgan, melinydd Tre Wen, Brongwyn, Sir Aberteifi. Trigai yn y Cwm Du. Ar dystiolaeth marwnad iddo gan ei fab, John Jenkin, ganwyd ef yn 1690. Dechreuodd bregethu gyda'r Ymneilltuwyr yn 1716, a bu'n cynorthwyo achosion crefyddol Tre Wen a Llechryd. Dengys ei englynion ' In Laudem Authoris ' yn Drych y Prif Oesoedd, 1716, a'i gywydd a argraffwyd yn Meddylieu Neillduol ar Grefydd, 1717, ei fod, er yn gymharol ieuanc, ymhell ar y blaen ar ei gyfeillion llenyddol yn neau Aberteifi yn ei feistrolaeth ar gerdd dafod a'i adnabyddiaeth o arddull draddodiadol y cywyddau. Mae ar ei orau yn ei farwnad i Ifan Gruffydd, y Tŵr Gwyn, a luniwyd yn 1735. Crefyddol a moesegol iawn yw ei gerddi rhydd, a dyry le amlwg ynddynt i'r gynghanedd a'r odl fewnol. Ef oedd y cyntaf o feirdd Ceredigion i ddefnyddio'r mesur tri thrawiad.

Awdur

• Dr Geraint Bowen

Ffynonellau

• Yr Adolygydd, iii, 55
• Y Geninen, x, 78
• Cymru (O.M.E.), vii, 173
• Benjamin Williams (Gwynionydd), Enwogion Ceredigion (1869), 227
• Blodau Dyfed (1824), 1824
• Diliau'r Awen, sef, Crynodeb o Waith Awenyddol … Evan Thomas Rhys … ac eraill (1842), 1842
• Ceinion Alun (Rhuthyn 1851), 72
• Almanac Siôn Rhydderch (1733), 1733
• N.L.W. Llanover MS. 59,266
• Archifau LlGC: NLW MS 19B
• Cardiff Manuscript 56

Dolenni Ychwanegol

• Archifau LlGC: NLW ex 1836: Beirdd Cwm-du
• CBHC: Enwau Lleoedd Hanesyddol: Allt Cwm du
• Wikidata: Q20734396

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/