THOMAS, WILLIAM (1723 - 1811), cynghorwr gyda'r Methodistiaid Calfinaidd

Ganwyd yn y Dyffryn Uchaf, Margam, Morgannwg. Argyhoeddwyd ef dan weinidogaeth Howel Harris yn 1739, ac ymunodd â seiat yr Hafod yn 1743. Ar ôl priodi symudodd i dyddyn ger hen gapel y Dyffryn, a bu ei gartref yn llety fforddolion. Âi'n gyson i'r cymun yn Llangeitho a dechreuodd bregethu. Symudodd i'r Tŷ-draw, y Pîl, yn 1760, a phrynodd nifer o dai i'w cymhwyso yn gapel. Yng nghapel y Cyrneli, o barch iddo, y cynhaliwyd cwrdd misol (Calan) y Pîl gan Fethodistiaid Morgannwg am gyfnod maith. Yr oedd yn gyfaill mawr i David Jones, Llan-gan. Teithiodd lawer dros Gymru, ac er ei fod yn bregethwr effeithiol fe'i cofir am ei weddîau yn hytrach na'i bregethau. Yr oedd yn sant mawr hefyd, a dylanwadodd yn drwm ar ei gyfoeswyr. Bu farw 22 Awst 1811, a'i gladdu ym mynwent Margam gyda Catherine, ei briod.

Awdur

• Y Parchedig Gomer Morgan Roberts, (1904 - 1993)

Ffynonellau

• Y Drysorfa, 1835, 319; 1849, 33
• Josiah Thomas Jones, Geiriadur Bywgraffyddol o Enwogion Cymru (Aberdâr 1867-70), ii, 562
• J. Morgan Jones a W. Morgan, Y Tadau Methodistaidd (1895-1897), ii, 112-6
• Methodistiaeth Cymru (1851–6), iii, 24-8
• Edward Morgan, Home Light, or, Brief memoirs and letters of the Rev. R. Bassett, Vicar of Colwinstone, and E. Bassett, Esq., Glamorganshire (Carnarvon 1860), 74-5

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20748908

Dyddiad cyhoeddi: 1953

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/