REES, GEORGE (1873 - 1950), bardd ac emynydd

Ganwyd 20 Ionawr 1873 yn y Dinas, Cwm Rhondda, Morgannwg. Yn fuan wedi ei eni symudodd ei rieni i fyw i Ben-y-graig, ac yno y magwyd ef. Wedi derbyn ei addysg yn yr ysgol elfennol aeth i weithio i'r lofa, a chafodd gwrs o addysg i'w gymhwyso i fod yn swyddog glofa. Yn 1900 priododd Kate Ann, merch Thomas Roberts, prif gyfrifydd yn Chwarel Oakeley, Blaenau Ffestiniog. Ymsefydlodd mewn masnach ym Mhont Rhondda, ac wedi hynny yn Llundain ac yn Abertyleri, sir Fynwy. Penodwyd ef i swydd gyfrifol mewn swyddfa cwmni yswiriant yn Llundain, lle y gwasanaethodd hyd ei ymneilltuad yn 1941, pan ddaeth i fyw i Brestatyn, Sir y Fflint. Wedi colli ei briod yn 1945, aeth i fyw at ei ferch, priod yr Athro R. H. Evans (Prifysgol Leeds), Headingley, Leeds. Yr oedd yn fardd a llenor da. Ysgrifennodd lawer i'r cylchgronau, ac enillodd wobrwyon yn yr eisteddfodau cenedlaethol canlynol: - Lerpwl, 1929, ar y cywydd ' Machlud Haul '; ym Mhwllheli, 1925, ar yr englyn ' Balm '; Abertawe, 1926, ' Ty to Gwellt ', (cyd-fuddugol ag ' Eifion Wyn'); Treorci, 1928, ' Colyn '; Aberafan, 1932, ' Cyfaill '. Cyfansoddodd amryw o emynau, ac ystyrir ei emyn ' O Fab y Dyn, Eneiniog Duw, fy Mrawd ' yn un o emynau mwyaf y ganrif. Bu farw 1 Medi 1950 yn nhŷ ei ferch yn Leeds, a chladdwyd ef ym mynwent Willesden Green, Llundain, 6 Medi 1950.

Awdur

• Robert David Griffith, (1877 - 1958)

Ffynonellau

• Trysorfa y Plant, Chwefror 1938
• Yr Eurgrawn Wesleyaidd, 1934
• J. Thickens, Emynau a'u Hawduriaid (1945)1945
• Y Goleuad, 6 Medi, 11 a 25 Hydref 1950

Dolenni Ychwanegol

• Wikidata: Q20733074

Dyddiad cyhoeddi: 1970

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC-RUU/1.0/