WILLIAMS, HUW OWEN ('Huw Menai '; 1886 - 1961), bardd

Enw: Huw Owen Williams
Ffugenw: Huw Menai
Dyddiad geni: 1886
Dyddiad marw: 1961
Priod: Ann Williams
Plentyn: Alun Menai Williams
Rhiant: Elizabeth Williams
Rhiant: Hugh Owen
Rhiant: William Williams
Rhyw: Gwryw
Galwedigaeth: bardd
Maes gweithgaredd: Eisteddfod; Barddoniaeth
Awdur: Sally Roberts Jones

Ganwyd yng Nghaernarfon yn 1886, yn fab Hugh Williams (a weithiai yn löwr yn ne Cymru) a'i wraig Jane. Gadawodd yr ysgol yn ddeuddeng mlwydd oed ond parhaodd i ddarllen yn eang, a gweithiodd mewn llawer o swyddi tymor byr i'w gynnal ei hun a'i fam. Aeth i dde Cymru i weithio yn y pyllau glo pan oedd yn un ar bymtheg, ond yr oedd yn 1906 pan symudodd yno gyda'i fam i fyw gyda'i dad yn Ynysowen (Merthyr Vale). Yno dechreuodd drefnu cyfarfodydd politicaidd ac annerch ynddynt, ac hefyd ysgrifennu erthyglau i'r Social Democrat, y Social Review a Justice. Yn fuan collodd ei swydd oherwydd ei weithgareddau politicaidd ond gan ei fod yn briod gyda theulu ifanc, derbyniodd swydd fel pwyswr (cynrychiolydd y cyflogwyr) a daeth ei waith politicaidd i ben (er i un o'i feibion, Alun Menai Williams, weithio yn y byd politicaidd, gan ymladd yn Rhyfel Cartref Sbaen).

Dechreuodd ysgrifennu barddoniaeth yn ystod Rhyfel Byd I; ymddangosodd ei waith mewn papurau lleol fel y Merthyr Express a'r Western Mail a chyhoeddwyd ei lyfr cyntaf Through the upcast shaft yn 1920. Dilynwyd hwn gan The passing of Guto (1927), Back in the return (1933) a The simple vision (1945). Er bod ganddo lawer o gyfeillion (gan gynnwys John Cowper Powys) ymhlith llenorion Llundain, yr oedd yn ddi-waith yn aml ac yn 1949 pan oedd y Port Talbot Forum yn weithgar yn ennill pensiwn o'r Rhestr Sifil iddo, yr oedd yn byw ar £2.17s.0c. yr wythnos. Bu fyw yn ei flynyddoedd olaf yn Pen-y-graig yng Nghwm Rhondda. Erys ei hunangofiant heb ei gyhoeddi. Priododd Ann yn 1910. Bu ef farw 28 Mehefin 1961.

Awdur

Dyddiad cyhoeddi: 1997

Hawlfraint Erthygl: http://rightsstatements.org/page/InC/1.0/

Mae'r Bywgraffiadur Cymreig yn cael ei ddarparu gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru a Chanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru. Mae ar gael am ddim ac nid yw'n derbyn cymorth grant. Byddai cyfraniad ariannol yn ein helpu i gynnal a gwella'r wefan er mwyn i ni fedru parhau i gydnabod Cymry sydd wedi gwneud cyfraniad nodedig i fywyd yng Nghymru a thu hwnt.

Ewch i'n tudalen codi arian am ragor o wybodaeth.